Spor Lisesi Öğrencilerinin Psikolojik Sağlamlık, Algılanan Sosyal Destek ve Yaşam Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi / An Investigation of Psychological Resilience, Perceived Social Support and Life Satisfaction Levels Among Sports High School Students
algılanan sosyal destek, yaşam doyumu, psikolojik sağlamlık
Keywords:
Sosyal Destek, Psikolojik Sağlamlık, Yaşam Doyumu, Spor LisesiAbstract
ÖZET
Amaç: Bu çalışmada, spor lisesi öğrencilerinin psikolojik sağlamlık, algılanan sosyal destek ve yaşam doyumu
düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Materyal ve Metod: Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır.
Araştırma grubunu Erzincan Spor Lisesinde öğrenim gören (159 erkek 84 kadın) 243 öğrenci oluşturmaktadır.
Araştırmada veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu,“Psikolojik Sağlamlık Ölçeği”, “Yaşam Doyumu
Ölçeği” ve “Algılanan Sosyal Destek Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçekler katılımcılara “Google Formlar” aracılığı
ile oluşturulan link üzerinden doldurtulmuştur. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, korelasyon,
Regresyon, Bağımsız Gruplar t-Testi, One Way Anova, gruplar arasında fark bulunması halinde Post Hoc
Çoklu karşılaştırma testlerinden “Bonferroni” testi uygulanmıştır. Sonuçlar .05 düzeyinde değerlendirilmiştir.
Bulgular: Spor lisesi öğrencilerinin psikolojik sağlamlılık ve çok boyutlu algılana sosyal destek düzeylerinin
cinsiyete göre farklılaşmadığı, erkek öğrencilerin yaşam doyum düzeylerinin kadın öğrencilerden yüksek
olduğu; spor lisesi öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ve yaşam doyumlarının yapılan spor türüne göre
farklılaşmadığı, algılanan sosyal desteğin özel bir kişi boyutunda ise takım sporu yapanların bireysel spor
yapanlardan yüksek olduğu, öğrencilerin algılanan sosyal destek ve alt boyutlarının gelir durumuna göre
farklılaşmadığı, gelir düzeyi orta olan öğrencilerin gelir düzeyi düşük olan öğrencilerden psikolojik
sağlamlıklarının yüksek olduğu belirlenmiştir.
Sonuç: Psikolojik sağlamlık, yaşam doyum ve algılanan sosyal destek arasında orta düzeyde bir ilişki olduğu,
psikolojik sağlamlık ve algılanan sosyal desteğin yaşam doyumunun anlamlı bir yordayıcısı olduğu ve toplam
varyansın %31’ini açıkladığı belirlenmiştir. Spor lisesi öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeyleri ve
algılanan sosyal destekleri artıkça yaşam doyumlarının da artığı görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Psikolojik Sağlamlık, Sosyal Destek, Spor Lisesi, Yaşam Doyum.
ABSTRACT
Aim: The aim of this study is to examine the relationship between psychological resilience, perceived social
support, and life satisfaction levels among sports high school students.
Material and Method: This research uses a relational screening model, a quantitative research method. The
research group consists of 243 students (159 male and 84 female) studying at Erzincan Sports High School.
Data collection tools used in the study include the "Personal Information Form," the "Psychological Resilience
Scale," the "Life Satisfaction Scale," and the "Perceived Social Support Scale." The scales were administered
to participants via a link created using "Google Forms." Descriptive statistics, correlation, regression,
independent samples t-test, One-Way ANOVA, and, in cases where differences were found between groups,
the "Bonferroni" post hoc multiple comparison test were applied in the data analysis. The results were
evaluated at the .05 significance level.
Results: It was found that psychological resilience and the multidimensional levels of perceived social support
among sports high school students did not differ according to gender. Male students had higher life satisfaction
levels compared to female students. Psychological resilience and life satisfaction did not vary based on the
type of sport practiced. However, in the specific person dimension of perceived social support, those who
practiced team sports had higher levels of perceived support than those who practiced individual sports. The
perceived social support and its sub-dimensions did not differ based on income status. Students with medium
income levels had higher psychological resilience compared to those with low-income levels.
Conclussions: A moderate level of relationship was found between psychological resilience, life satisfaction,
and perceived social support. It was determined that psychological resilience and perceived social support are
significant predictors of life satisfaction, explaining 31% of the total variance. As the psychological resilience
levels and perceived social support of sports high school students increase, their life satisfaction also tends to
increase.
Keywords: Life Satisfaction, Psychological Resilience, Social Support, Sports High School.
References
Ağırkan, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin değer yönelimleri ile psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki
ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Üniversitesi.
Aksoy, E., Özcan, G. & Çoknaz, H. (2018). Ortaöğretim kurumlarında okul sporlarına katılan öğrencilerin
algılanan sosyal destek düzeyleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(60), 692-698.
Alibekiroğlu, P. B., Akbaş, T., Bulut Ateş, F. & Kırdök, O. (2018). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu ile
psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide öz anlayışın aracı etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 27 (2), 1-17.
Arslan, G. (2015). Çocuk ve genç psikolojik sağlamlık ölçeği’nin (ÇGPSÖ-12) psikometrik özellikleri: geçerlilik
ve güvenirlik çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 1(1), 1–12.
Atarbay, S. (2017). Farklı bölümlerde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerinin psikolojik
dayanıklılıklarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi.
Aydın, E. (2018). Çocukluk çağı travmatik yaşantılarının psikolojik sağlamlık ve depresyon belirtileri üzerine
etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
Bayrakdaroğlu, S. (2014). Taekwondocuların psikolojik sağlamlık ve öz anlayış düzeylerinin takım sporcularıyla
karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
Bektaş, M., & Özben, Ş. (2016). Evli bireylerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin bazı sosyo-demografik
değişkenler açısından incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 215-240.
Bildirici, F. (2014). Özel eğitime gereksinimi olan çocuğa sahip ailelerde aile yükü ile psikolojik dayanıklılık
arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi.
Bindal, G. (2018). Ergenlerin psikolojik sağlamlığının (resilience), çocukluk çağındaki travma ve bağlanma
stilleri ile ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
Bonanno, A. G., Galea, S., Bucciarellı, A., & Vlahov, D. (2009). Psychological resilience after disaster: new york
city in the aftermath of the september 11th terrorist attack. Psychological Science, 17(39), 181-186.
Bronfenbrenner, U. (1986). Ecology of the family as a context for human development. Research perspectives,
Developmental Psychology, 22(6), 723-742.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2019). Eğitimde bilimsel
araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Campbell-Sills, L., Cohan, S. L., & Stein, M. B. (2006). Relationship of resilience to personality, coping, and
psychiatric symptoms in young adults. Behaviour Research and Therapy, 44(4), 585-599.
Cao, H., Sun, Y., Wan, Y., Hao, J., & Tao, F. (2011). Problematic internet use in Chinese adolescents and its
relation to psychosomatic symptoms and life satisfaction. BMC Public Healts, 11(1), 802.
Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri desen ve analiz. (A. Aypay,
Çeviri Editörü). Ankara: Anı Yayıncılık.
Civan, M. (2020). Sporun lise öğrencilerinde sosyal medya kullanımı ve psikolojik sağlamlık üzerindeki etkisi.
Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi.
Cohen S., & Syme S. L. (1985). Issues in the study and application of social support. In Cohen S.& Syme S.
L.(Eds.) Social Support and Health. Academic Press.
Çekceoğlu, H. (2019). Spor yapan ve spor yapmayan lise öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ve hedef bağlılık
düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi.
Dağlı, A., & Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik
çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1263.
Diener, E., & Lucas, R. E. (1999). Personality and subjective well-being. In D. Kahneman, E. Diener, & N.
Schwarz (Eds.), Well-being: The foundations of bedonic psychology (213–229). New York: Sage
Foundation.
Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of
Personality Assessment, 49 (1), 71-75.
Durak, İ. (2021). Psikolojik sağlamlık ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide öz yeterliğin aracı etkisi. Elektronik
Sosyal Bilimler Dergisi, 20(78), 1175-1190. https://doi.org/10.17755/esosder.816639.
Earvolino-Ramirez, M. (2007). Resilience: A Concept Analysis. Nursing Forum, 42(2), 73–82.
Eker, D., Arkar, H., & Yaldız, H. (2001). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği’nin gözden geçirilmiş
formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1); 17-25.
Ekinci, H. B., Mallı, A. Y., & Seçer, E. (2024). Investigation of superstitious behavior tendencies of professional
football players and coaches. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(3), 301-322.
Gençoğlu, C. & Namlı, S. (2020). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ve empati
düzeyleri/Erzurum Teknik Üniversitesi örneği. Sport Sciences, 15(3), 33-43.
Ghaderi, D., & Ghaderi, M. (2012). Survey of the relationship between big five factor, happiness and sport
achievement in Iranian athletes. Annals of Biological Research., 3(1), 308 – 312.
Güngörmüş, K., Okanlı, A., & Kocabeyoğlu, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve
etkileyen faktörler. Journal of Psychiatric Nursing, 6(1), 9-14.
Greene, R. (2002). Human behavior theory: A resilience orientation. R. Greene (Eds.). Resiliency: An integrated
approach to practice, policy, and research. Washington, DC: NASW Press.
Hamaideh, S., Al-Magaireh, D., Abu-Farsakh, B., & Al-Omari, H. (2014). Quality of life, social support, and
severity of psychiatric symptoms in J ordanian patients with schizophrenia. Journal of Psychiatric and
Mental Health Nursing, 21(5), 455–65. pmid:24118684.
Harms, P. D., Brady, L., Wood, D., & Silard, A. (2018). Resilience and wellbeing. Handbook of well-being. Salt
Lake City, UT: DEF Publishers.
Hoşoğlu, R, Kodaz, A. F., Bingöl, T. Y., & Batık, M. V. (2018). Öğretmen adaylarında psikolojik sağlamlık. OPUS
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi,8(14), 217-239
Jameel, S. N., Shah, S. A., & Gainaie, S. A. (2015). Perceived social support and resilience among orphans: A
systematic review. The International Journal of Indian Psychology, 3(1), 1-6.
Kalaycı, Ş. (2018). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (8. Baskı). Ankara: Detay Yayınları.
Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara:Nobel Yayıncılık.
Kayabaş, A. (2012). Televizyon izleme alışkanlıklarının kişinin kendisini, çevresini ve sıradışı yaşam olaylarını
algılamasına ve kabul etmesine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi.
Köker, S. (1991) Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi,
Ankara Üniversitesi.
Köse, E. (2006). Liseli ergenlerde kişilik ve sosyal desteğin yalnızlığa olan etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans
Tezi, Marmara Üniversitesi.
Liebenberg, L., Ungar, M.C., & LeBlanc, J. C. (2013). The CYRM-12: a brief measure of resilience. Canadian
Journal of Public Health = Revue Canadienne De Sante Publique, 104(2); 131-5.
Mallı, A., Ekinci, H., Seçer, E., Demirel, N., & Şam, C. (2021). Investigation of readiness and expectations of
students of sportsscience faculties regarding the e-learning process and their selfefficacy perceptions.
Pakistan Journal of Medical and Health Sciences, 15(10).
Narayanan, S. S., & Weng Onn, A. C. (2016). The influence of perceived social support and self-efficacy on
resilience among first year Malaysian students. Kajian Malaysia: Journal of Malaysian Studies, 34(2), 1
Özcan, B. (2005). Anne babaları boşanmış ve anne babaları birlikte olan lise öğrencilerinin yılmazlık özellikleri
ve koruyucu faktörler açısından karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi.
Özkara A. B., & Özbay, S. (2019). Lise düzeyindeki sporcu öğrencilerin psikolojik sağlamlıklarının incelenmesi.
Milli Eğitim Dergisi, 48(221), 207-214.
Rutter, M. (2007). Resilience, competence and coping. Child Abuse & Neglect, 31(3), 205-209.
Sameroff, A. (2005). Early resilience and its developmental consequences. Tremblay RE, Barr RG, Peters RDeV,
eds. Encyclopedia on Early Childhood Development, 1-6.
Seçer, E., & Yıldızhan, Y. Ç. (2020). The relationship between physical activity levels and psychological resilience
of university students. Revista Turismo Estudos e Práticas-RTEP/UERN, (4),1-12.
Soflu, H. G., Esfahani, N., & Assadi, H. (2011). The comparison of emotional intelligence and psychological skills
and their relationship with experience among individual and team athletes in superior league. Procedia
Social and Behavioral Sciences, 30, 2394-2400.
Sözay, D. (2020). Lise öğrencilerinde beş faktörlü kişilik özellikleri, pozitif negatif duygu ve yaşam doyumu
arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.
Stewart, M., Reid, G.J., & Mangham, C. (1997). Fostering children's resilience. Journal of Pediatric Nursing, 12
(1), 21-31.
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş, temel ilkeler ve lisrel uygulamaları. Ankara: Ekinoks
Yayınları.
Tuna, F. (2016). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Tozoğlu, E., & Dursun, M. (2020). Spor bilimlerinde bilimsel araştırma süreci, Editör; Gökmen, Ö. Spor & Bilim,
İstanbul: Efe Akademi Yayınevi, 7-23.
Ungar, M., & Perry, B. D. (2012). Violence, trauma, and resilience. Cruel but not unusual: Violence in Canadian
families, 2nd ed. Waterloo, ON, Canada: Wilfrid Laurier University Press, 119-143.
Uz Baş, D. D. & Yurdabakan, D. D. İ. (2017). Psikolojik sağlamlık ve okul ikliminin ortaokul öğrencilerinin yaşam
doyumunu yordama gücü. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(41), 202-214.
Üçüncü, T. (2019). İstanbul ili beylikdüzü ilçesine bağlı ilk ve ortaokullarda görev yapmakta olan öğretmenlerde
iş ve yaşam doyumunun değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi.
Wang, H. H., Wu, S. Z., & Lıu, Y. Y. (2003). Association between social support and health outcomes: a meta
analysis. Kaohsiung Journal of Medical Sciences, 19(7), 345-351.
Warshawski, S. (2022). Academic self-efficacy, resilience and social support among first-year Israeli nursing
students learning in online environments during COVID-19 pandemic. Nurse Education Today, 110,
Yeşilyaprak, T., Özsoy, H., & Korkmaz, F. D. (2023). Covid-19 döneminde cerrahi hemşirelerinin anksiyete,
psikolojik dayanıklılık ve algılanan sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Hemşirelik
Bilimi Dergisi, 6(1), 18-25.
Yıldırım, S. (2011). Lisanslı olarak takım sporu ve bireysel spor yapan ile spor yapmayan ortaöğretim
öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin karşılaştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 2,111-135.
Yıldız, A., & Kahraman, S. (2021). Ortaokul öğrencilerinde psikolojik dayanıklılık, sosyal duygusal öğrenme
becerileri ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Okul Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 4(2), 23-60.
Zimet, G., Dahlem, N. W., Zimet, S. G., & Farley, G. K.(1988). The multidimensional scale of perceived social
support. Journal of Personality Assessment, 52(1): 30-41. doi: 10.1207/s15327752jpa5201_2
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Anatolia Sport Research
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
